Σιδηροπενική Αναιμία & Διατροφή
Η σιδηροπενική αναιμία αποτελεί την πιο συχνή μορφή αναιμίας παγκοσμίως, και οφείλεται σε ανεπάρκεια σιδήρου στον οργανισμό. Επηρεάζει κυρίως βρέφη, παιδιά, εφήβους, γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία, εγκύους και ηλικιωμένους.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περίπου 30% του παγκόσμιου πληθυσμού εμφανίζει κάποιου βαθμού αναιμία, με το μεγαλύτερο ποσοστό να αποδίδεται σε σιδηροπενία.
Αιτία Σιδηροπενικής αναιμίας
Αναλυτικότερα, οι αιτίες της σιδηροπενικής αναιμίας φαίνεται να έγκειται στις εξής:
-
Ανεπαρκής πρόσληψη σιδήρου: μέσω της διατροφής (π.χ. χορτοφαγική διατροφή, χωρίς επαρκή πρόσληψη σιδήρου).
-
Απώλεια αίματος: π.χ. έντονη έμμηνος ρύση, αιμορραγίες από το πεπτικό σύστημα (πχ. σε περιπτώσεις όπως είναι τα έλκη, οι πολύποδες, οι αιμορροΐδες).
- Αυξημένες ανάγκες: σε εγκυμοσύνη, εφηβεία, ή κατά τη διάρκεια ταχείας ανάπτυξης.
-
Δυσκολία στην απορρόφηση σιδήρου: π.χ. σε κοιλιοκάκη, φλεγμονώδη νόσο του εντέρου ή μετά από γαστρική επέμβαση.
Διάγνωση & Αντιμετώπιση Σιδηροπενικής αναιμίας
Η διάγνωση της σιδηροπενικής αναιμίας γίνεται από τον ιατρό μέσω αιματολογικών εξετάσεων (π.χ. φερριτίνη, σίδηρος ορού, αιματοκρίτης, αιμοσφαιρίνη) και συχνά η αντιμετώπιση της απαιτεί φαρμακευτική αγωγή, όπως χορήγηση σιδήρου από το στόμα ή σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ενδοφλεβίως.
Παρότι η φαρμακευτική αγωγή είναι καθοριστική, η διατροφή παίζει σημαντικό υποστηρικτικό ρόλο, τόσο στην πρόληψη όσο και στη διαχείριση της αναιμίας και των χαμηλών επιπέδων των παραπάνω δεικτών, γενικότερα.
Σίδηρος: Ο ρόλος του στον οργανισμό μας
Ο σίδηρος είναι απαραίτητο ιχνοστοιχείο, κυρίως για την παραγωγή αιμοσφαιρίνης, της πρωτεΐνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων που μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες στους ιστούς. Η έλλειψή του μπορεί να οδηγήσει σε ποικίλα συμπτώματα όπως κόπωση, αδυναμία, πονοκέφαλο, δυσκολία συγκέντρωσης, εύκολη κόπωση κατά τη σωματική άσκηση, χλωμό δέρμα, τριχόπτωση και αλλοιώσεις στα νύχια και στο στόμα.
Είδη σιδήρου στα τρόφιμα
Υπάρχουν δύο τύποι σιδήρου που προσλαμβάνονται μέσω της διατροφής:
-
Αιμικός σίδηρος, που βρίσκεται σε ζωικές τροφές, όπως το κόκκινο κρέας, το συκώτι, τα πουλερικά και τα θαλασσινά. Αυτό το είδος απορροφάται σε ποσοστό 15-35%.
-
Μη αιμικός σίδηρος, που περιέχεται σε φυτικές τροφές, όπως τα όσπρια, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα δημητριακά και οι ξηροί καρποί. Η απορρόφηση του είναι χαμηλότερη σε σύγκριση με τον αιμικό σίδηρο (2-20%) και επηρεάζεται από άλλους διατροφικούς παράγοντες.
Διατροφικές συμβουλές για αύξηση της απορρόφησης σιδήρου
1.Καταναλώστε τροφές πλούσιες σε σίδηρο:
Επιλέξτε τροφές όπως συκώτι, στρείδια, χταπόδι, μοσχάρι, χοιρινό, γαλοπούλα, κοτόπουλο, αυγά, φακές, φασόλια, ρεβίθια, ηλιόσπορους, σταφίδες, ψητές πατάτες, σπανάκι, μπρόκολο και προϊόντα ολικής άλεσης.
2. Συνδυάστε πηγές σιδήρου με πηγές βιταμίνης C:
Η βιταμίνη C ενισχύει την απορρόφηση του μη αιμικού σιδήρου. Συμπεριλάβετε τροφές όπως πορτοκάλια, λεμόνια, πιπεριές, τομάτες, κουνουπίδι, λάχανο, ακτινίδιο και φράουλες σε κάθε γεύμα που περιλαμβάνει μη αιμικές πηγές σιδήρου. Για παράδειγμα, προσθέστε λεμόνι σε φακές ή φασολάδα.
1.Περιορίστε αναστολείς απορρόφησης
Καφές, τσάι και αναψυκτικά τύπου κόλα περιέχουν συστατικά, όπως είναι οι πολυφαινόλες και οι τανίνες, που αναστέλλουν την απορρόφηση σιδήρου. Αποφύγετε την κατανάλωσή τους τουλάχιστον 1 ώρα πριν και μετά το φαγητό.
2. Αποφύγετε τον συνδυασμό με γαλακτοκομικά:
Το ασβέστιο μειώνει την απορρόφηση τόσο του αιμικού όσο και του μη αιμικού σιδήρου. Μην συνδυάζετε π.χ. φακές με γιαούρτι ή γάλα στο ίδιο γεύμα, ή αντίστοιχα με τυρί.
3. Καταναλώστε εμπλουτισμένα τρόφιμα:
Επιλέξτε δημητριακά πρωινού και προϊόντα με εμπλουτισμένο σίδηρο, ειδικά για παιδιά ή άτομα με αυξημένες ανάγκες, όπως άτομα τρίτη ηλικίας, γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και φυσικά άτομα που νοσούν.
Είναι γεγονός πως πλέον υπάρχει μεγάλη ποικιλία εμπλουτισμένων προϊόντων, σε διάφορα θρεπτικά συστατικά, συμπεριλαμβανομένου και του σιδήρου. Αξίζει να τα δοκιμάσετε και να τα εντάξετε στη διατροφή σας για ενίσχυση της πρόληψης του συγκεκριμένου συστατικού.
4. Συμπληρώματα σιδήρου:
Αν λαμβάνετε συμπλήρωμα, προτιμήστε να το παίρνετε με άδειο στομάχι μαζί με ποτήρι φυσικού χυμού πορτοκαλιού, εκτός αν προκαλεί γαστρεντερική δυσφορία. Αποφύγετε την ταυτόχρονη λήψη με γάλα ή πολυ-βιταμινούχα σκευάσματα που περιέχουν ασβέστιο και μειώνουν την απορρόφηση του.
Σε κάθε περίπτωση, φυσικά η λήψη οποιουδήποτε σκευάσματος, συμπληρώματος ή φαρμάκου είναι σημαντικό να ακολουθεί την συμβουλή και την επιβεβαίωση του γιατρού σας, για την διασφάλιση της υγείας σας.
Συμπέρασμα
Η διατροφική παρέμβαση αποτελεί απαραίτητο εργαλείο στην πρόληψη και υποστήριξη της θεραπείας της σιδηροπενικής αναιμίας. Η κατάλληλη επιλογή και συνδυασμός τροφών μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την απορρόφηση του σιδήρου. Ωστόσο, η ιατρική παρακολούθηση και η ενδεχόμενη φαρμακευτική παρέμβαση παραμένουν αναπόσπαστα μέρη της συνολικής αντιμετώπισης.
Σύγχρονα Προγράμματα Διατροφής
Ολοκληρωμένη επιστημονική μεθοδολογία για μόνιμα αποτελέσματα.
Δείτε όλα τα προγράμματα διατροφής και
επιλέξτε αυτό που σας ταιριάζει.