Τι είναι η οστεοπόρωση και με πώς συνδέεται με τη διατροφή;
Η οστεοπόρωση πρόκειται για μια από τις συχνότερες παθήσεις των οστών, με χαρακτηριστικό του νοσήματος αυτού την μειωμένη οστική μάζα και λοιπές διαταραχές στην δομή των οστών. Κατηγοριοποιείται σε 2 μορφές, την πρωτοπαθή οστεοπόρωση, που αποτελεί και την συχνότερη μορφή και σχετίζεται με την εμμηνόπαυση των γυναικών και την ηλικία (γι’ αυτό και εμφανίζεται κατά κύριο λόγο στις γυναίκες ή/και στα ηλικιωμένα άτομα) και την δευτεροπαθή οστεοπόρωση, η οποία συνοδεύει συνήθως κάποια άλλη πάθηση ή κάποια φαρμακευτική αγωγή.
Δεδομένου ότι αποτελεί κατά κύριο λόγο μία εξελισσόμενη νόσο (πρωτοπαθής οστεοπόρωση), αντιλαμβανόμαστε πως η ηλικία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους προδιαθεσικούς παράγοντες. Μεταξύ άλλων παραγόντων που επηρεάζουν την εκδήλωση της οστεοπόρωσης είναι και το φύλο, η κληρονομικότητα, ο καθιστικός τρόπος ζωής, η φαρμακευτική αγωγή, τυχόν συν νοσηρότητες, αλλά και φυσικά η διατροφή.
Η Διατροφή ως προ-διαθεσιακός παράγοντας
Ο τρόπος με τον οποίο η διατροφή μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση των πιθανοτήτων εκδήλωσης οστεοπόρωσης είναι μέσω των πιθανών ελλείψεων σε καθοριστικά θρεπτικά συστατικά. Μία στερητική/αυστηρή δίαιτα, μία δίαιτα χαμηλή σε ασβέστιο, βιταμίνη D, πρωτεΐνη, ή ακόμη και η υπερβολική πρόσληψη συστατικών όπως το νάτριο, η καφεΐνη, το αλκοόλ είναι συνθήκες που έχουν συσχετιστεί με διαταραχή στην οστική υγεία. Πέρα από την αιτία της μη κάλυψης των καθημερινών αναγκών του οργανισμού, η εκδήλωση της οστεοπόρωσης, είναι ακόμη συχνότερη σε συνθήκες αυξημένων αναγκών, όπως είναι η περίοδος της εγκυμοσύνης και του θηλασμού.
Τα 3 σημεία – κλειδιά της διατροφής για την περίπτωση της Οστεοπόρωσης
Πέρα από το πώς η διατροφή μπορεί να αποτελέσει προ-διαθεσιακό τρόπο για την εμφάνιση οστεοπόρωσης, σημαντικό είναι να επισημάνουμε και τα βασικά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχει ένα διατροφικό σχήμα, για να εξασφαλίζεται γενικότερα η υγεία των οστών.
1. Βιταμίνη D & Ασβέστιο.
- Όπως ήδη αναφέραμε, ιδιαίτερα σημαντική για την οστική υγεία είναι η κάλυψη της συνιστάμενης ποσότητας βιταμίνης D και ασβεστίου. Αρκεί μόνο να λάβουμε υπόψη πως το ασβέστιο πρόκειται για το βασικό δομικό συστατικό των οστών για να αντιληφθούμε την σημασία της επαρκής πρόσληψης του. Δεδομένου, ότι η απορρόφηση του ασβεστίου δε είναι η ίδια με αυτήν που πράγματι προσλαμβάνουμε από το φαγητό μας, θα πρέπει να μεριμνούμε, ώστε να επιλέγουμε και να καταναλώνουμε τις πηγές που είναι πλούσιες σε αυτό το θρεπτικό συστατικό.
Όσο, για την βιταμίνη D θα πρέπει να γνωρίζετε πως προκειμένου να απορροφηθεί και να αξιοποιηθεί στο βέλτιστο το ασβέστιο, επαρκής θα πρέπει να είναι και η ποσότητα της βιταμίνης που προσλαμβάνουμε. Γνωρίζοντας πως η βιταμίνη αυτή λαμβάνεται και από τον ήλιο, δε θα πρέπει να μας “ξεγελάει” ότι μένουμε σε μία ηλιόλουστη χώρα. Είναι γεγονός, ότι μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού μας έχει έλλειψη της βιταμίνης αυτής. Επομένως, σας προτρέπω να κάνετε έναν έλεγχο στα επίπεδα της βιταμίνης D του οργανισμού σας.
2. Επιπλέον θρεπτικά συστατικά της διατροφής (Βιταμίνη Κ, ψευδάργυρος κτλ.)
- Επιπλέον θρεπτικά συστατικά που συμβάλλουν στη διατήρηση της οστικής μάζας και είναι σημαντικό να καλύπτονται επαρκώς είναι η βιταμίνη K, ο ψευδάργυρος, το μαγνήσιο και ο φώσφορος.
Για τη βέλτιστη διαχείριση των αποθεμάτων αυτών των θρεπτικών συστατικών, για την κατάλληλη πρόσληψη, αλλά και για την εκπαίδευση όσον αφορά την περιεκτικότητα των διαφόρων τροφίμων σε αυτά συμβουλευτείτε έναν επιστήμονα διαιτολόγο – διατροφολόγο.
3. Μία ισορροπημένη διατροφή.
- Η ισορροπημένη διατροφή είναι το κλειδί. Μία κουβέντα που την έχουμε ακούσει αρκετές φορές, αλλά πράγματι είναι η λύση και η καλύτερη προσέγγιση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, θα μπορούσαμε να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στην επαρκή κατανάλωση λαχανικών και πρωτεΐνης, παράλληλα με την κάλυψη των συστάσεων στα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
Είναι απαραίτητα τα συμπληρώματα διατροφής για την οστεοπόρωση
Όπως σε κάθε περίπτωση, τα συμπληρώματα διατροφής πρέπει να «συμπληρώνουν» τη διατροφή μας και όχι να την αντικαθιστούν. Φροντίστε πρωτίστως να λαμβάνετε επαρκή ποσότητα των θρεπτικών συστατικών από τη διατροφή σας και έπειτα αξιολογήστε το αν χρειάζεται επιπλέον. Για την καλύτερη αξιολόγηση αυτών, πραγματοποιήστε αιματολογικές εξετάσεις και εξετάστε τους δείκτες του ασβεστίου και της 25 – υδροξυ βιταμίνης D.
Ιδιαίτερη διαχείριση απαιτούν ομάδες ανθρώπων, όπου η κάλυψη μπορεί να είναι πιο δύσκολη, όπως είναι οι χορτοφάγοι, οι προ- και μετ–εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, εγκυμονούσες ή/ και θηλάζουσες. Ειδικά στις συγκεκριμένες περιπτώσεις συστήνεται η συμβολή διαιτολόγου – διατροφολόγου.
Σύνοψη
Όπως υποθέτω γνωρίζετε και ακούτε συχνά, η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία. Δώστε στον οργανισμό σας τις απαραίτητες ποσότητες των θρεπτικών συστατικών που χρειάζεται για να διατηρήσει την οστική υγεία στην βέλτιστη κατάσταση και να προλάβει καταστάσεις, όπως είναι η οστεοπόρωση. Αν η πάθηση έχει εγκατασταθεί, ακολουθήστε τις αντίστοιχες οδηγίες της διατροφής σας για να περιορίσετε την έκταση του προβλήματος και να διατηρήσετε τις βέλτιστες πιθανές συνθήκες των οστών σας.
